7 peth i'w gwneud yn Llanddona
- James Ashoo
- Sep 3, 2021
- 4 min read
Updated: Sep 28, 2021
Pentref bychan yw Llanddona sydd wedi'i leoli yn Sir Fôn, Gogledd Cymru. Er ei fod yn gartref i ddim ond 700 o bobl, mae yna doreth o weithgareddau hwyliog sy'n deilwng o ddiwrnod allan waeth beth fo'ch oedran neu'ch diddordebau.
Dewch i gymryd golwg!
1. Helfa drysor

Ym mis Awst, mae helfa drysor yn digwydd yn y pentref. Bydd 5 blwch euraidd wedi'u cuddio mewn lleoedd golygfaol a mannau nodedig yn y pentref a’ch tasg chi fydd dod o hyd iddynt!
Beth alla i ddisgwyl ei ganfod yn y blwch? - Mae gan bob blwch werth o £200.
Bydd £50 i'w wario ar draws holl frandiau THG, gan gynnwys Lookfantastic, Myprotein, Glossybox a llawer mwy! Gallwch ddod o hyd i'r rhestr o frandiau sydd ar gael yma.
Bydd talebau rhodd gwerth £100 gan fusnesau lleol. Un busnes lleol sy'n rhan o’r hwyl yw Melin Llynon, felly os ydych chi'n hoff o siocled neu gin, yna peidiwch â cholli’r cyfle!
Hefyd bydd gwerth £50 o blannu coed yn eich enw chi. Pa ffordd well o gefnogi cymuned leol, wledig na sicrhau bod coed yn cael eu plannu!
I gael mwy o wybodaeth am ein helfa drysor, cliciwch yma!

2. Ewch ar daith i'r eglwysi lleol
Nod Ymgyrch Codi Arian Llanddona yw casglu cymaint o arian â phosib i helpu i adfer a chynnal a chadw eglwysi Sant Dona a Sant Iestyn (gallwch gyfrannu yma!)
Mae'r eglwysi rhyfeddol hyn yn llawn hanes ac mae'n werth ymweld â nhw os yw ymweld ag adeiladau Gradd II ar eich rhestr o bethau i'w gwneud. Maen nhw'n ddwy o saith eglwys sy'n ffurfio plwyf cyfun ac yn dyddio'n ôl cyn belled â'r 12fed Ganrif!
Felly, os mai hanes yw eich peth chi a'ch bod chi'n awyddus i ddysgu ychydig mwy, yna edrychwch ddim pellach na'r ddwy eglwys ryfeddol hyn.
3. Traeth Llanddona a Thraeth Coch

Nid yw Llanddona yn adnabyddus i lawer, a dyma sydd wedi cyfrannu i raddau helaeth at ei harddwch di-rwystr. Mae Traeth Coch yn berl cudd go iawn ac yn sicr yn un o deithiau cerdded mwyaf golygfaol Gogledd Cymru.
Os nad yw'r golygfeydd yn ddigonol serch hynny, mae gennych chi stori Gwrachod Llanddona i'ch difyrru…gallwch ddarllen am y chwedl Gymreig hon ar wefan y BBC yma.
4. Gwiwerod coch
Mae cynefinoedd gwiwerod coch yn brin iawn ym Mhrydain. Yn Lloegr, amcangyfrifir bod oddeutu 10,000 - 15,000, ond yma yng Nghymru, credir bod y niferoedd yn uwch.
Mynydd Llwydiarth yw un o fannau poeth Cymru, felly os ydych chi awydd her, cydiwch yn eich camera, tynnwch luniau a'u hanfon atom ar Instagram @llanddona_fundraiser a byddwn yn siŵr o ail-bostio'ch delweddau!
Os ydych chi o ddifrif am fynd yna rydyn ni'n argymell edrych ar y blog hwn yn gyntaf. Mae'n eich hysbysu o sut i gyrraedd yno, llwybrau i’w cerdded a chyngor ar gyfer cipio lluniau o'r wiwer goch swil!
5. Ynys Seiriol
No one said catching photographs of red squirrels would be easy, but don’t pack away your camera just yet.
Ni ddywedodd unrhyw un y byddai'n hawdd cael llun o wiwerod coch, ond peidiwch â phacio'ch camera i ffwrdd eto.
Dyma 9fed ynys fwyaf Cymru ac mae wedi'i lleoli ychydig oddi ar Ynys Môn. Diolch i olygfeydd ysblennydd ac amrywiaeth o fywyd gwyllt, mae miloedd o bobl yn ymweld bob blwyddyn i weld amrywiaeth o wahanol adar a bywyd gwyllt.
Dyma ychydig o'r bywyd gwyllt y gallwch chi ddisgwyl ei weld:
Pâl (cyhyd â'ch bod chi'n mynychu yn ystod y tymor bridio)
Aderyn drycin y graig a hwyaden fwythblu
Ar adegau gwylog ddu
Morloi llwyd (mulfrain a mulfrain gwyrddion)
Os ydych chi'n lwcus, efallai llamhidydd neu ddolffin hyd yn oed!
I gael yr holl wybodaeth angenrheidiol ar Ynys Seiriol gan gynnwys cyfarwyddiadau, prisiau a Chwestiynau Cyffredin eraill, gallwch edrych ar eu gwefan mordeithio yma.
6. Ewch i Gestyll Aberlleiniog a Biwmares

Os nad ydych wedi cael digon ar hanes ar ôl ymweld â'r ddwy eglwys uchod, yna Castell Aberlleiniog a Chastell Biwmares yw'r ateb.
Yn adnabyddus am fod yn 'gyfrinachol' mae Castell Aberlleiniog wedi'i adeiladu i fyny allt serth am resymau milwrol tactegol> Mae yna lawer o straeon i'w datgelu yn amrywio o Dywysogion Cymru, gor-arglwyddi Normanaidd, ysbeilwyr Llychlynnaidd, bradwyr, môr-ladron, cadlywyddion y Rhyfel Cartref, perchnogion ystadau cyfoethog a naturiaethwyr Sioraidd!
Mae Cymru yn adnabyddus am ei chestyll, ond ychydig sydd wedi'u hamgylchynu â harddwch naturiol i’r fath raddau â Chastell Aberlleiniog. Fel llawer o ardaloedd ym Môn, wrth ymweld, ni fyddwch yn wynebu torfeydd, y costau a'r trafferthion y byddech chi'n eu disgwyl mewn man arall.
Adeiladwyd Castell Biwmares fel rhan o ymgyrch Edward I i goncro Gogledd Cymru, a hwn oedd yr olaf a'r mwyaf i gael ei adeiladu o'r cestyll. Er na chwblhawyd y castell, roedd yn cynnwys dyluniad cymesur consentrig “castell o fewn castell” a oedd yn ei wneud yn uchafbwynt peirianneg filwrol uchel yn y cyfnod. Mae hefyd yn un o'r rhesymau pam ei fod yn cael ei ystyried yn Safle Treftadaeth y Byd UNESCO!
7. Melin Tros-y-Marian
Felly, mae'r holl weithgareddau hyn yn dechrau’ch denu ac rydych chi ar fin chwilio am le cyfagos i aros. Wel, edrychwch ddim pellach na Melin Tros-y-Marian; llety melin wynt moethus! Os nad ydych wedi aros mewn melin wynt wedi'i haddasu o'r blaen, yna mae hyn yn hanfodol!
Golygfeydd, tybiau poeth a chyfeillgar i anifeiliaid anwes; beth arall allech chi ei angen? Gallwch ddarganfod mwy o fanylion yma.
Ar y cyfan, mae Llanddona wir yn un o'r lleoedd prin hynny waeth beth yw eich oedran neu'ch diddordebau, bydd rhywbeth i'ch diddanu am y diwrnod!
Comments